Je bent net wakker geworden en je lijf moet nog opstarten. Door gezond te ontbijten, breng je de spijsvertering op gang en geef je je lichaam de energie en de voedingsstoffen die het nodig heeft. Kinderen hebben dat nodig om te spelen, te leren en op te letten in de klas. Ook volwassenen hebben energie nodig om de dingen te doen die ze moeten doen.
Ook op de langere termijn zijn er belangrijke voordelen van een gezond ontbijt. Uit onderzoek blijkt dat het ontbijt samenhangt met een lager risico op overgewicht en obesitas. Kinderen en jongvolwassenen die regelmatig ontbijten, maken vaak betere voedingskeuzes, hebben een lagere Body Mass Index en een hogere kwaliteit van leven. Het is dus niet meer dan logisch om de dag te starten met een gezond ontbijt. Een volkoren boterham bijvoorbeeld, met halvarine en 100% pindakaas, een appel en een ei erbij en een glaasje halfvolle melk of een kopje thee.
Door gezond te ontbijten, geef je je lichaam de energie en de voedingsstoffen die het nodig heeft.
Zonder ontbijt naar school
Het Nationaal Schoolontbijt vraagt al jaren aandacht voor het belang van een goed ontbijt én educatie daarover. En dat blijft hard nodig. Want helaas is geldgebrek een reden om minder vaak of gezond te ontbijten. In Nederland leven ruim 900.000 mensen in armoede, waaronder 221.000 kinderen. Dat brengt het risico met zich mee dat ze zonder ontbijt naar school gaan. Leerkrachten zien dat ook gebeuren. Kinderen die in slaap vallen in de klas, en zich niet goed kunnen concentreren.
Uit onderzoek van het Nationaal Schoolontbijt – de Ontbijtmonitor – blijkt dat 10% van de ouders geen of onvoldoende geld heeft voor een (gezond) ontbijt. De kans is groot kans dat dat percentage in werkelijkheid hoger ligt. Armoede brengt schaamte met zich mee, waardoor sommigen een drempel voelen om erover te praten of eten bij de Voedselbank op te halen.
Gezond ontbijten verdient aandacht
Uit de Ontbijtmonitor blijkt dat 4 op de 10 kinderen tijdens het ontbijt meer aandacht heeft voor een schermpje, bijvoorbeeld een smartphone of de tv, dan voor het ontbijten zelf. En dat terwijl het juist goed is om te tijd te nemen voor je ontbijt, en met aandacht te eten. Te veel afleiding kan ervoor zorgen dat je makkelijker te veel eet of niet goed registreert dat je aan het eten bent. Gezellig én gezond ontbijten doe je daarom het beste aan tafel, met aandacht voor elkaar en het ontbijt!
Je ziet ook verschillen in ontbijtgedrag tussen gezinnen in lagere en hogere sociaaleconomische klassen. 22% van de gezinnen in de hogere klasse kijkt tv tijdens het ontbijt, ten opzichte van 45% in de lagere klassen. Aan tafel ontbijten gebeurt minder bij gezinnen in lagere sociaaleconomische klasse dan bij de hogere (62% versus 73%). Voor (meer) energie, betere concentratie en minder stress is het voor kinderen belangrijk dat ze gezond en met aandacht eten. Dit toont onderzoek van het Jeugdeducatiefonds aan naar aanleiding van hun programma Schoolmaaltijden, en dat geldt ook voor het ontbijt.
De droom: een gezond ontbijt, elke dag en voor ieder kind
Er is nog veel verbetering mogelijk die kan bijdragen aan het verminderen van gezondheidsverschillen tussen kinderen. En dat begint dus al in de ochtend, bij het ontbijt. Daarom blijft het Nationaal Schoolontbijt zich inzetten voor haar droom, door kinderen te leren én te laten ervaren wat een gezond ontbijt is en wat het met je doet. Het gehele jaar is er online lesmateriaal beschikbaar op www.ontbijtaandebasis.nl. Bovendien kunnen scholen kunnen zich aanmelden om in de speciale ontbijtweek in november gezond te ontbijten in de klas. Het Nationaal Schoolontbijt levert ontbijtpakketten boordevol lekkere en gezonde ontbijtproducten, gebaseerd op de Schijf van Vijf van het Voedingscentrum. Zo leren de kinderen iets over gezond ontbijten en inspireren we hopelijk ook hun ouders om weloverwogen keuzes te maken tijdens het boodschappen doen.
Een feestje als ontbijt
Ook organiseert het Nationaal Schoolontbijt het Burgemeestersontbijt in oktober. Extra speciaal, want dan schuiven kinderen aan (de raads)tafel bij de burgemeester van hun gemeente. Zo kan een burgemeester in een ontspannen sfeer bij zijn jongste burgers benadrukken hoe goed gezond ontbijten voor kinderen is.
Samen maken we meer impact
Het Nationaal Schoolontbijt kan rekenen op steun van (lokale) bakkers, verschillende leveranciers van gezonde ontbijtproducten en maatschappelijk partners zoals het Voedingscentrum en de Maag Lever Darm Stichting. En gelukkig zijn er steeds meer organisaties die zich inzetten voor goede voeding, dit meenemen in hun beleid of onder de aandacht brengen in de wijk. Mocht jij ook zo’n rol hebben, vergeet dan ook het belang van een gezond ontbijt niet, of wijs leerkrachten, professionals, ouders en gemeentes op het Nationaal Schoolontbijt. Zo zetten we ons samen in voor onze droom en dragen we gezamenlijk bij aan minder gezondheidsverschillen, zelfs al bij de jongsten onder ons!
In het kader van de Week van de Gezondheidsverschillen (18-21 maart 2024) schreven we deze blog voor Sociaal Bestek.